Thiếu máu não dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh

Nhiều triệu chứng phức tạp

Thiếu máu não có rất nhiều biểu hiện lâm sàng phức tạp nên người bệnh thường bị nhầm lẫn với các chứng bệnh khác như: đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, mất ngủ, suy giảm trí nhớ, tê hoặc nhức mỏi tay chân... Ngoài ra, những biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật như tim đập nhanh, rối loạn huyết động, cơn bốc hỏa, chậm chạp, mệt mỏi, sức khỏe giảm sút... cũng là những dấu hiệu đáng ngờ của chứng thiếu máu não. Điều đáng nói là các triệu chứng này thường đến rất âm thầm và do áp lực, vấn đề tuổi tác nên nhiều người thường có tâm lý chủ quan, xem nhẹ.

Tình trạng thiếu máu não nếu không được điều trị kịp sớm, tích cực sẽ tiến triển không ngừng, gây ra những hậu quả nghiêm trọng như xơ hóa não, động kinh, Parkinson... và nếu kéo dài có thể dẫn đến tai biến mạch máu não (đột quỵ) với tỷ lệ tử vong từ 20-30 %, số còn lại có thể bị liệt, ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động và nhận thức, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Hiện nay, chứng bệnh này đang được trẻ hóa khi nhiều người trẻ tuổi do làm việc trong môi trường căng thẳng, nhiều áp lực cũng mắc phải những triệu chứng tương tự.

Bệnh có thể phòng

Dù là căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị thiếu máu não nếu áp dụng chế độ chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng hợp lý.

Người thiếu máu não cần ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi.

Người bị thiếu máu não cần có chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi để cung cấp omega 3, chất sắt, các loại vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Không nên ăn nhiều thịt, các loại mỡ động vật, nội tạng động vật vì sẽ làm tăng hàm lượng choresterol trong cơ thể, là nguyên nhân gây tắc nghẽn mạch máu, nên hạn chế nhiều rượu bia, đồ uống có ga, cồn, thuốc lá.

Người bệnh cần kết hợp với tập luyện thể thao, luyện thở để giảm bớt sự hẹp lòng mạch, giúp giảm nguy cơ thiếu máu não và các bệnh như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch. Người lớn tuổi nên chọn bộ môn thể dục phù hợp với thể trạng và tình hình sức khỏe của mình, không nên tập quá gắng sức vì lúc này cơ thể đã lão hóa, khả năng phục hồi năng lượng, thể trạng đã kém hơn nhiều so với trước đây, rất dễ dẫn đến nguy cơ đột quỵ.

Nên chọn môn thể dục phù hợp với sức khỏe.

Người cao tuổi cần đi khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện và phòng ngừa sớm các chứng bệnh, trong đó có thiếu máu não.

Người bị thiếu máu não cần tránh sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, không nên tắm nước lạnh khi mới đi ngoài trời nắng về, khi ngủ cần tránh vị trí gió lùa. Mùa lạnh mỗi khi thức dậy cần nằm tĩnh dưỡng một lúc mới ngồi dậy, tránh bị lạnh đột ngột. Có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, không làm việc quá sức hoặc đứng quá lâu dễ bị chóng mặt dẫn tới choáng ngất, không nên nóng giận đột ngột vì dễ làm mạch máu hẹp lại, dẫn đến nguy cơ đột quỵ xảy ra.

Các dấu hiệu sớm nhận biết bệnh thiếu máu não lúc đầu có vẻ nhẹ nhàng nhưng tiến triển khá nhanh. Đặc biệt những cơn choáng ngất đến bất ngờ sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng. Khi xuất hiện một trong những dấu hiệu bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế khám để có hướng điều trị kịp thời.

Bác sĩ Nguyễn Thị Sơn

Xử trí ban đầu cơn thiếu máu não thoáng qua

Thiếu máu não trước đây hay gặp ở người lớn tuổi do các bộ phận trong cơ thể bị lão hóa nhưng ngày nay nhiều người trẻ bị tăng huyết áp, thừa cholesterol, thoái hóa đốt sống cổ cũng dễ mắc bệnh. Tăng huyết áp lâu dài dẫn đến vữa xơ động mạch và thành động mạch co cứng, từ đó khiến cho lưu lượng máu lên não không đủ.

Đối với người có lượng cholesterol cao sẽ làm hẹp động mạch ở những đoạn phân chi động mạch, từ đó dẫn đến thành mạch không đàn hồi, máu lên não kém. Thêm vào đó là chế độ dinh dưỡng thừa chất, ăn ít rau, ít tập luyện cũng dẫn đến thiếu máu não mạn tính. Với những người cường độ làm việc trí óc lớn, thường xuyên bị stress rất dễ co thắt mạch máu não khiến máu lên não bất thường. Đối với phụ nữ, nhiều người huyết áp thấp nhưng bị thiếu máu não trầm trọng do áp lực đẩy máu lên não bị suy giảm.

Cơn thiếu máu não thoáng qua có thể xảy ra một hoặc nhiều lần, dẫn đến tai biến mạch máu não thực sự. Khi cơn tai biến mạch máu não mới xảy ra, người bệnh cần được ở trong tình trạng nghỉ ngơi (nằm trên mặt phẳng sao cho máu đến não dễ dàng nhất). Không nên hoạt động mạnh hay có cảm xúc mạnh để phòng ngừa tai biến mạch máu não thực sự. Sau đó, cần gọi cấp cứu hay chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để khám, làm các xét nghiệm để loại trừ tai biến mạch máu não và điều trị khẩn cấp. Việc xử lý, thăm khám và điều trị giải quyết cục máu đông chỉ mang lại hiệu quả tốt nhất trong 3 - 4 giờ đầu. Bệnh nhân có thể phục hồi hoàn toàn trong vài phút hay trong khoảng một giờ. Tuy nhiên, bệnh nhân có thể bị tái phát nhiều lần và dẫn tới tai biến mạch máu não với các biểu hiện hôn mê và liệt nửa người vĩnh viễn, thậm chí có thể tử vong.

Đặc biệt cần lưu ý không cho người bệnh tai biến mạch máu não dùng các loại thuốc như chống đông máu, hạ huyết áp nhanh chóng... Bệnh nhân cần được thăm khám cẩn thận và chỉ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, vì nếu tự ý dùng thuốc có thể sẽ làm cho bệnh tình trầm trọng hơn.

Bác sĩ Đình Xuyên